تراجنسیتی یا ترنسجندر چیست؟
تراجنسیتی به افرادی اطلاق می شود که هویت جنسیتی آنها با جنسی که در زمان تولد به آنها اختصاص داده شده است، مطابقت ندارد. به عبارت دیگر، جنسیتی که فرد احساس می کند و به آن تعریف می شود، با جنسیتی که بر اساس ویژگی های جسمانی (جنس) در هنگام تولد تعیین شده، متفاوت است.
هویت جنسیتی یک مفهوم درونی است که به احساس فردی از خود به عنوان مرد، زن، هر دو یا هیچکدام اشاره دارد. افراد تراجنسیتی ممکن است تصمیم بگیرند که برای انطباق بیشتر با هویت جنسیتی خود، از طیفی از اقدامات مانند تغییر نام، استفاده از ضمیرهای جدید، تغییرات ظاهری، درمان‌های هورمونی یا جراحی‌های تغییر جنسیت استفاده کنند. هرچند قابل ذکر است که همه ی افراد تراجنسیتی از این اقدامات استفاده نمی کنند و هیچ کدام از این اقدامات لازمه ی تراجنسیتی بودن شخص نیست.
در گذشته، هویت های تراجنسیتی در برخی از متون پزشکی و روانشناختی به عنوان اختلالات یا بیماری های روانی طبقه بندی می شدند. به عنوان مثال، در نسخه های قبلی از راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی (DSM)، که توسط انجمن روان پزشکی آمریکا منتشر شده است، هویت های تراجنسیتی تحت عنوان اختلال هویت جنسیتی طبقه بندی می شدند.
با این حال، در سال های اخیر، دیدگاه ها نسبت به هویت های تراجنسیتی تغییر کرده اند. این تغییرات نتیجه پیشرفت های علمی و فهم بهتر از تنوع جنسیتی و هویت جنسیتی است. در ویرایش پنجم DSM (DSM-5)، اصطلاح اختلال هویت جنسیتی هنوز وجود دارد، اما تعریف ها و دستورالعمل های تشخیصی به گونه ای تغییر کرده‌اند که بر رنج و ناراحتی ناشی از عدم تطابق جنسیتی تمرکز دارند، نه بر خود هویت تراجنسیتی.
علاوه بر این، سازمان جهانی بهداشت (WHO) در آخرین تجدیدنظر خود بر روی بین‌المللی بیماری‌ها (ICD-11)، هویت های تراجنسیتی را از فهرست اختلالات روانی حذف کرده و آنها را در فصلی جدید تحت عنوان شرایط مرتبط با سلامت جنسیتی قرار داده است. این تغییرات نشان دهنده پیشرفت در درک و احترام به تجربیات تراجنسیتی به عنوان بخشی طبیعی از تنوع انسانی هستند، نه به عنوان اختلالات یا بیماری‌ها.
بنا بر این بسیار مهم است که توجه داشته باشیم تراجنسیتی یک اختلال یا بیماری نیست، بلکه یک بخش طبیعی از تنوع انسانی است. احترام گذاشتن به هویت جنسیتی افراد، از جمله استفاده از نام و ضمیرهایی که آنها ترجیح می دهند، بخشی مهم از احترام به حقوق و کرامت انسانی آنها است.
برخی از انواع متداول تراجنسیتی
تراجنسیتی مرد به زن ( MTFیا M2F) :این اصطلاح برای افرادی به کار می رود که در هنگام تولد به عنوان مرد طبقه بندی شده اند اما هویت جنسیتی آنها زنانه است. این افراد ممکن است تصمیم بگیرند که از طریق پوشش، هورمون ها، جراحی یا ترکیبی از این روش ها، هویت جنسیتی خود را بیان کنند.
تراجنسیتی زن به مرد ( FTMیاF2M ) :این اصطلاح برای افرادی به کار می رود که در هنگام تولد به عنوان زن طبقه بندی شده اند اما هویت جنسیتی آنها مردانه است. آنها ممکن است از استراتژی هایی مانند پوشش مردانه، درمان های هورمونی یا جراحی برای انطباق بیشتر با هویت جنسیتی خود استفاده کنند.
افراد غیر دودویی یا نان باینری (Non-Binary): این اصطلاح به افرادی اشاره دارد که هویت جنسیتی آنها نه کاملاً مردانه است و نه کاملاً زنانه. افراد نان باینری ممکن است خود را به عنوان ترکیبی از مرد و زن، هیچکدام یا خارج از این دسته بندی ها تعریف کنند.
جندرکوئیر (Gender Queer): این اصطلاح چتری است که ممکن است برای افرادی که خود را در خارج از دسته‌بندی‌های جنسیتی متعارف می بینند، استفاده شود. جندرکوئیرها ممکن است هویت های متنوعی داشته باشند که با مفاهیم سنتی مردانگی و زنانگی مطابقت ندارد.
جنسیت سیال:(Genderfluid) این اصطلاح به افرادی اطلاق می‌شود که هویت جنسیتی آنها به طور پویا تغییر می‌کند؛ یعنی، احساس جنسیتی آنها در زمان‌های مختلف ممکن است متفاوت باشد. این افراد ممکن است گاهی اوقات خود را مرد، گاهی اوقات زن، و گاهی اوقات هیچکدام یا هر دو تعریف کنند. افرادی که Genderfluid هستند، ممکن است در انتخاب لباس، نام‌ها، ضمیرها و رفتارهای جنسیتی خود تنوع داشته باشند تا بتوانند هویت جنسیتی متغیر خود را به بهترین شکل بیان کنند. این افراد ممکن است از ضمیرها و عناوین مختلفی در زمان های مختلف استفاده کنند، بسته به اینکه چه جنسیتی را در آن زمان تجربه می کنند.
جنسیت دوگانه :(Bigender)این اصطلاح به افرادی اطلاق می شود که هویت های جنسیتی دوگانه دارند. این بدان معناست که یک فرد Bigender ممکن است خود را هم به عنوان مرد و هم به عنوان زن تجربه کند، یا اینکه در دو هویت جنسیتی متفاوت در زمان های مختلف یا حتی به طور همزمان قرار داشته باشد. به عبارت دیگر، این افراد ممکن است احساس کنند که هویت جنسیتی شان متشکل از دو جنسیت متفاوت است .افراد Bigender ممکن است ترجیح دهند که بسته به شرایط، محیط یا احساسات شخصی خود، بین جنسیت ها جا به جا شوند. آنها ممکن است در انتخاب های زندگی روزمره مانند لباس پوشیدن، رفتار و بیان جنسیتی خود تنوع داشته باشند. همچنین، ممکن است ضمیرها، نام‌ها و هویت های جنسیتی مختلفی را در شرایط گوناگون استفاده کنند.
بی جنسیتی :(Agender) این اصطلاح به افرادی اطلاق می شود که هیچ هویت جنسیتی خاصی را تجربه نمی کنند یا احساس می کنند که جنسیتی ندارند. به عبارت دیگر، افراد Agender ممکن است خود را بدون جنسیت، فراتر از مفاهیم جنسیتی، یا به دور از طبقه بندی های جنسیتی سنتی توصیف کنند. افرادی که خود را Agender می دانند، ممکن است احساس کنند که عناصر مربوط به مردانگی یا زنانگی با آنها همخوانی ندارد و به همین دلیل، ترجیح می دهند از هویت هایی استفاده کنند که به جای تأکید بر جنسیت، بر دیگر جنبه های هویت یا شخصیت آنها تمرکز دارد.
ترامردانه (Transmasculine): این اصطلاح برای توصیف افرادی استفاده می شود که هویت جنسیتی آنها بیشتر به سمت مردانگی متمایل است، اگرچه در هنگام تولد به آنها جنسیت زنانه اختصاص داده شده باشد.
ترازنانه (Transfeminine): این اصطلاح برای توصیف افرادی به کار می رود که هویت جنسیتی آنها بیشتر به سمت زنانگی متمایل است، اگرچه در هنگام تولد به آنها جنسیت مردانه اختصاص داده شده باشد.
دو روح (Two-Spirit): این اصطلاح توسط برخی از جوامع بومی آمریکایی استفاده می شود و به افرادی اشاره دارد که در جامعه خود نقش های جنسیتی و روحانی مختلط یا متفاوتی را دارند. این مفهوم می تواند تجربیات متفاوتی را در بین فرهنگ های مختلف بومی شامل شود.
مهم است تاکید کنیم که تجربه و بیان هویت جنسیتی در افراد متفاوت است و هیچ راه صحیح واحدی برای هیچ یک از این گروه ها وجود ندارد. احترام گذاشتن به افراد شامل شناخت و احترام به هویت جنسیتی آنها، استفاده از ضمیرها و نام‌های ترجیحی آنها و پشتیبانی از آنها در مسیر بیان خود است.
